De afgelopen weken waren voor mij een rollercoaster. Ik nam afscheid van mijn jongste, moedige, krachtige nichtje van 46, en kort daarna van mijn oudste tante van 91. Het ene afscheid kwam terwijl het eerste nog volop gaande was. Verdriet gaat over loslaten. En daarom ook over vasthouden.
Tussen die momenten van verlies nam ik ook afscheid van onze benjamin, die op wereldreis gaat, en stond ik ineens op een bedrijfsjubileum, een 60-jaar bestaan met internationale collega’s, gesprekken, verbindingen, toosten. Het was letterlijk rouw en leven, naast elkaar.
Hoe blijf je staan tussen afscheid en aanwezigheid?
“Hoe doe je dat dan?” vroeg iemand me. “Hoe blijf je staan tussen afscheid en aanwezigheid?” Niet door weg te stoppen. Niet door te overleven. Maar door te ademen. Door te voelen wat er werkelijk in me leeft. Ik mag minder perfect zijn in contact. Ik hoef niet altijd aan te staan. Ik zak in mijn lijf en beweeg mee, van moment tot moment.
Oude lagen, nieuwe ruimte
Eerlijk: dat raakt ook oud verdriet. Rouw die nog niet helemaal doorleefd was. Herinneringen die weer zichtbaar worden: mijn gezin en familie van herkomst, de verhalen die me hebben gevormd. Dat maakt het soms zwaarder. Dieper. Groter. En tegelijk ook helpend. Want elke traan die nu mag stromen, ruimt iets ouds op. Beetje bij beetje.
De gradatie van rouw — van leegte, verdriet, rollercoaster, droefheid en weemoed — naar overgave en berusting, heeft zijn eigen tijd en tempo. Je kunt het niet forceren. Je kunt alleen aanwezig blijven. Ademend, in dat wat zich aandient.
Verdriet als levensstroom
De vermoeidheid die ik voel, herken ik als een signaal: tijd om te zakken, te cocoonen, niets te hoeven. En telkens als ik mezelf die ruimte geef, komt er iets in beweging. Dan wordt verdriet weer levensstroom.
Tijdens een supervisiemoment met twee trainers in opleiding vertelde ik hoe de Gordonmethode me hierin gevormd heeft. Het leren erkennen van eigen gevoelens, zonder oordeel, zonder haast, geeft innerlijke ruimte aan emoties. Daardoor hoef ik er minder mee te ‘doen’ in de buitenwereld. Ik heb later ook geleerd deze gevoelens te dragen. Te blijven.
De essentie van sensitief belichaamd leiderschap
En juist dát is wat ik begeleiders gun: dat je aanwezig kunt blijven bij wat er in jou beweegt. Ook als het oud, rauw of verwarrend voelt. Dat je verdriet herkent als deel van het leven, niet als fout signaal.
Hoe meer ik durf toe te laten, écht vast kan houden, hoe meer ik voel dat het leven beweegt, door mij heen. En ik los kan laten. Dat is voor mij de essentie van sensitief belichaamd leiderschap: er kunnen zijn, met alles wat ís. Bij jezelf. En daardoor bij de ander.
In mijn trajecten rondom sensitief belichaamd leiderschap en coachend communiceren werk ik precies met die beweging: voelen, ademen, spreken vanuit je lijf. Zodat je aanwezig blijft, ook als het leven vol is. Wil je leren hoe je dat doet, zonder jezelf te verliezen? Dan loop ik graag een stukje met je mee.
👉 https://dorotheaverhagen.nl/contact/
Eén reactie
Gecondoleerd met je verlies 🙏🏻