Wat doen die oliebollen in de bollenschuur?

Als ik de geur van oliebollen ruik bij de plaatselijke oliebollenkraam gaan mijn gedachten terug naar die keer dat oliebollen als avondmaaltijd werden gebruikt. Mijn opa had een bloeiend bollenbedrijf in Hillegom. In de achtertuin van zijn huis stonden drie grote schuren. Daarin lagen de bollen te drogen in kleine kistjes, nadat ze gerooid waren. Dan konden ze in het najaar weer geplant worden zodat er prachtige bollenvelden waren in het voorjaar.

Hij had tulpen, narcissen en hyacinten. Het was een familiebedrijf waar hij samen met een aantal van zijn zoons in werkte. In die schuren werden de platte kistjes weer opgeslagen, nadat de bollen in de grond gedaan waren. En die konden goed gebruikt worden in december.

Een oliebollenbakkerij
Eén van zijn zoons was vrijwilliger bij de plaatselijke scoutinggroep. Ze konden wel wat extra inkomsten gebruiken en er werd besloten dat er oliebollen verkocht konden worden om de kas te spekken. Maar hoe en waar moest dat gebeuren? Na overleg werd besloten om ze te bakken in één van de bollenschuren. Ruimte genoeg en géén baklucht in huis. Met behulp van een aantal mensen werd een soort ‘oliebollenbakkerij’ gerealiseerd. Lange tafels op schragen, een inpaktafel met poedersuiker en een aantal grote pannen op gasstellen. Of het echt brandveilig was, weet ik niet, maar er kon in ieder geval gebakken worden. Dat werd gedaan door een aantal vrouwen uit de buurt en ook mijn moeder deed mee.

We mochten niet in de schuur komen
Omdat er zes kleine kinderen waren, moest daar een oplossing voor worden gevonden. Het zou zeker de hele dag duren. Er werd besloten dat de drie jongste kinderen werden opgevangen door een buurvrouw. De drie oudsten, waaronder ikzelf, zouden meehelpen. Ik was 9 en mijn broertjes waren 8 en 7 jaar. We mochten niet in de schuur komen, omdat dat te gevaarlijk was met al die hete olie. Totdat er genoeg gebakken werd, mochten wij bij een tante spelen. Daarna moesten we dan helpen met de verkoop. Reuze spannend vonden we dat. Mijn tante haalde af en toe een oliebol voor ons en ze deed er dan extra veel poedersuiker op. Maar we wilden natuurlijk dat ze al klaar waren, zodat het echte werk zou beginnen.

Belangrijk werk
Eindelijk was het zover. De oliebollen zaten in zakjes en die lagen in de bollenkratjes. Acht oliebollen voor 1 gulden. Er waren auto’s geregeld en de oliebollen werden op de lege stoelen en achterin gezet. Wij werden ook achterin gezet en nu ging het echte werk beginnen. Vol spanning wachtten we af wat er ging gebeuren. De auto waarin wij zaten, stopte en we moesten eruit. Het regende keihard, maar daar merkten we op dat moment niets van. We zouden immers belangrijk werk gaan doen. Er werd verteld hoe we dat moesten doen: bij elke deur aanbellen en proberen zoveel mogelijk zakjes te verkopen. De chauffeur van de auto hield een oogje in het zeil en verzamelde de guldens. Na een paar uur was het niet meer zo leuk. Nat geworden van de regen, soms onaardige mensen en zere voeten.

Kwam er geen avondeten?
We gingen terug naar de bollenschuur en kregen als dank een oliebol. Was dat nou alles na al het werk dat we hadden gedaan? We moesten tevreden zijn zei opa. Vooral omdat we ook een flinke hoeveelheid mee naar huis kregen. Mijn moeder was uitgeput en rook naar oliebollen. Alle kinderen waren weer thuis en we moesten aan tafel gaan zitten. Daar werd een grote schaal vol oliebollen neergezet. Kwam er geen avondeten? Nee, dit was de maaltijd waarmee we het moesten doen. We keken elkaar aan, dit hadden we niet verwacht en niemand had eigenlijk nog zin in een oliebol. Mijn moeder zei dat we echt niets anders kregen, dus je kon beter iets eten. Voor haar was het makkelijk na deze zware dag.

Soms denk ik weleens dat het eigenlijk onverantwoord was om die kleintjes oliebollen te laten verkopen. Maar de kas van de scouting had een aanvulling nodig en wij waren immers gratis beschikbaar.