“Oma, zou jij andere keuzes hebben gemaakt in je leven?”

Mijn jongste kleinzoon is jarig. Vijftien wordt hij vandaag. En ik mag wel even langskomen voor koffie en taart. Natuurlijk ook om zijn bankrekening een positief saldo te geven, want het leven van een vijftienjarige is zo duur. Ik word om twaalf uur verwacht. Dan is hij wel wakker. Het is herfstvakantie en dan ga je natuurlijk niet vroeg opstaan. Hoe anders was dat toen hij klein was. Dan kon je niet vroeg genoeg komen. Maar nu dus wat later. Vanmiddag gaat hij chillen met zijn vrienden. Dat zal wel uitdraaien op een hamburger en drinken heb ik zo het vermoeden.

Hij zit in de vierde klas gymnasium
Als ik aankom is hij al beneden en krijg ik een omhelzing. Je kent dat wel. Slungelige armen en benen en een flink stuk boven mij uittorenend. Wat een verschil met vijftien jaar geleden. Hij kwam twee maanden te vroeg en woog ongeveer 1600 gram. Zorgen alom, want gaat dat wel goed komen? Inmiddels zit hij in de vierde klas gymnasium. Het gaat dus goed en ik heb gemerkt dat hij een denker is. Hij denkt serieus na over zijn leven en vaak ook over dat van zijn naasten. Dat blijkt wel weer uit het gesprek dat we hebben.

Weet je al wat je wilt studeren?
Koffie en taart komen op tafel en zijn stuk is binnen twee tellen verdwenen. Als het aan hem ligt, krijgt hij nog een stuk. Maar dat vindt mijn dochter niet goed. Ik vraag hem hoe het op school gaat. “Goed”, is zijn antwoord. Hij heeft nu een vakkenpakket voor de laatste drie jaar van de middelbare school. Ik vraag hem of hij ook vakken heeft die wat minder gaan. “Bio”, is het korte antwoord. Dan komen we op de toekomst. Of hij al weet wat hij wil gaan studeren. Nou niet echt. Wel iets waar veel geld mee te verdienen valt. Ik vraag hem of hij denkt dat hij gelukkig zal zijn met veel geld. Nee dat niet, maar dan kan hij ook andere mensen helpen.

Van jongs af aan wist ik het al
En dan vraagt hij: “Wist jij het al toen je op de middelbare school zat?” Ik vertel hem dat ik van jongs af aan al wist dat ik juf wilde worden. Bovendien waren er veel minder keuzes dan nu. Voor de jeugd van nu is het veel moeilijker om te kiezen. Er zijn teveel mogelijkheden waardoor ze er soms achter komen dat ze een andere keuze hadden moeten maken. Hij vraagt of wij thuis veel geld hadden. Nou nee, het was niet bepaald grote rijkdom. Mijn moeder was al vroeg weduwe en met een groot gezin moest elk dubbeltje omgekeerd worden. “Kreeg je wel zakgeld?” vraagt hij. Nee, dat was er gewoon niet. “Maar dan kon je toch een baantje nemen bij de supermarkt ofzo?” Ik vertel hem dat er in die tijd geen supermarkt bestond. Boodschappen werden gedaan bij de bakker, slager, groenteboer. Er was ook geen tv of telefoon in ons gezin. Hij kan het zich bijna niet voorstellen.

Mijn beslissingen zouden anders zijn geweest
Het blijft even stil. Ik zie de radertjes in zijn hoofd draaien. Dan vraagt hij: “Oma, zou jij andere keuzes hebben gemaakt in je leven als je het opnieuw kon doen?” Oeps, dat had ik niet verwacht. Maar ik besluit om hem eerlijk antwoord te geven. Ik vertel hem dat mijn baan hetzelfde zou zijn, omdat ik het werken met kinderen leuk vond en vind. Daarom doe ik dus nu vrijwillig werk bij de peuters. Maar andere beslissingen die ik in mijn leven genomen heb of niet genomen heb, zouden waarschijnlijk, nee zeker, anders geweest zijn met de kennis van nu. “Wat dan?” vraagt hij. Ik zou meer voor mezelf hebben gekozen, zonder mijn naasten uit het oog te verliezen. Altijd als eerste klaar staan voor de ander draagt niet bij aan je eigen geluk. Dat heeft mij veel verdriet opgeleverd en ik heb daardoor kostbare tijd verloren. Tijd die ik had kunnen besteden aan mijn persoonlijke ontwikkeling.

Het blijft even stil
Ook zou ik uit Nederland vertrokken zijn. “Dan zou je dus naar de bergen gegaan zijn” zegt hij. Ja, precies. Dat is de plek waar ik me vrij voel. “Nou dan doe je dat toch gewoon?” Ik glimlach en zeg: “Dan zouden dit soort gesprekken niet vaak voorkomen en zou jij regelmatig naar de bergen moeten komen.” Het blijft even stil. “Nee, blijf dan maar hier.” Wat een heerlijk joch.