Oktober 2011. Al maanden wringt er iets, het werken voelt als moeten en het plezier lijkt vervangen te zijn door vermoeidheid en onvrede. Ik ervaar nog wel voldoening als ik mensen echt kan ondersteunen in het revalidatieproces, maar steeds vaker mopper ik thuis vermoeid over stomme regels, ben ik gefrustreerd over stagnerende taken en teleurgesteld in mijn dwarsliggende werkgever die zelden een woord van waardering uitspreekt.
Het zware gevoel nestelt zich tussen mijn schouderbladen, vormt een knoop in mijn buik en zorgt voor slapeloze nachten. Na een naar gesprek op het werk vecht ik achter het stuur tegen de tranen; op de oprit thuis hou ik het niet meer vol. De dikke, warme tranen rollen over mijn wangen – er is boosheid, teleurstelling en frustratie, maar ook vermoeidheid. Ik kan dit niet meer.
Gefaald, verward en radeloos
Dit is ruim 10 jaar geleden, maar de blauwdruk van de herinnering is er nog: ik brandde van binnenuit op. Na een onrustige nacht voelde ik dat ik niet verder kon, maar wel moest. Ik was niet ziek, kon mijn patiënten niet in de steek laten en collega’s met mijn werk opzadelen. Met buikpijn stond ik in de keuken boterhammen te smeren, maar door de tranen zag ik wazig en mijn handen trilden. Na een paar uur kwam ik niet meer uit mijn woorden tijdens een intakegesprek, kreeg niets meer gepland en was er geen heldere gedachte meer in mijn hoofd. Ik was benauwd en voelde sterk dat ik gefaald had. Een collega belde mijn afspraken af, ik reed met een onbestemd, leeg en bezwaard gevoel naar huis. Het was donderdagochtend en ik zat volkomen leeg en radeloos thuis. Iedereen die burn-out, opgebrand of uitgeput is geraakt, herkent dat gevoel.
Niet zeuren maar doorgaan
Na maanden opgebouwde negatieve stress, heel veel moeten en een enorme hoge lat voor mezelf werd alles me te veel. Ik zat steeds vaker buiten mijn comfortzone, liep tegen onbegrip aan en voelde me ontevreden. Al vrij snel besefte ik dat ik hulp zou moeten accepteren om verder te kunnen. Ik vond een psychosociale coach met begrip, maar ook lastige vragen waarop ik geen antwoorden vond – of niet naar wilde zoeken. Ik zat zo in mijn hoofd en in een slachtofferrol dat er nog geen sprake was van ontspanning, mildheid of rust in mezelf. Na een paar weken thuis moest ik van mezelf alles weer oppakken. Achteraf gezien was dat veel te snel en was er nog niets veranderd; twee jaar later raakte ik opnieuw uitgeput op een nieuwe werkplek.
Geen derde keer
Tweemaal volledig de rek uit mezelf was genoeg. Ik besefte dat er iets zou moeten veranderen in mijn omgaan met stress, balans in werk en privéleven, mijn gedrag en bewust kiezen voor een werkomgeving die niet haaks stond op mijn waarden, maar deze juist ruimte zouden geven. Het heeft me tijd en moeite gekost om te kiezen voor mezelf en voor genoeg in plaats van steeds meer. Om zonder schuldgevoel doordeweeks te wandelen en op te laden, voor een rustigere werkomgeving en mijn eigen coachpraktijk. Deze weg is ook niet zonder keien en plassen, maar het is er een van meer zelfcompassie en bewuste keuzes.
‘Wat heb ik mezelf toch aangedaan – zo lang?’
Tijdens het herstel van burn-out besef je dat je onbewust in de verkeerde richting hebt gelopen, keuzes hebt gemaakt die je van jezelf hebben vervreemd – of dat je niet hebt gekozen door steeds maar ja te zeggen. Bij mijn coachees ben ik regelmatig getuige van dit besef: ‘Wat heb ik mezelf toch aangedaan – al zó lang?’ Velen wisselen van werkomgeving of functie, gaan iets heel anders doen waar ze energie van krijgen of beginnen voor zichzelf zodat ze meer vrijheid en regie hebben.
Niet alles verandert als je herstelt
Wat niet makkelijk mee verandert zijn onze oude patronen en de hardnekkige schaduw van perfectionisme, groot verantwoordelijkheidsgevoel en streng en kritisch zijn voor jezelf. De vage grens tussen privé en werk (hoe leuk het ook is), onvoldoende oplaadtijd en rekening houden met eigen grenzen zijn bekende valkuilen voor ondernemers die zijn hersteld van uitputting. Deze eigenschappen verdienen echter bewuste, blijvende en milde aandacht.
Hoe zorg jij voor een gezonde balans?
Als ondernemer heb je geen leidinggevende, team of naaste collega die je moeheid, ontevredenheid en afnemende werkplezier kan signaleren. Het is aan jezelf om je werk voldoende af te bakenen: niet op alle mogelijke momenten te werken in of aan je bedrijf of praktijk, of altijd beschikbaar zijn voor iedereen die aan je agenda trekt. Want luisteren naar leerzame podcasts tijdens het wandelen, of deelnemen aan webinars en challenges op je vrije dag of avond is ook werk. Om te kunnen ontspannen, opladen en rusten heb je minder prikkels nodig, een langzaam tempo en niets hoeven doen of denken. Hoe lang is dat geleden?
- Hoe zorg jij voor een gezonde balans tussen werken in, aan en niet in je bedrijf?
- Hoe (vaak) plan je bewuste oplaad-, ontspan- en rustmomenten in?
- Ga je regelmatig alleen wandelen, mediteren, sporten en iets creatiefs doen dat niets met je werk of bedrijf te maken heeft?
- Plan je wel eens een dag buiten, ondanks dat alles en iedereen aan je agenda trekt?
Als ondernemer ben jij de motor, hart en ziel van de diensten die je aanbiedt. Als jij regelmatig energie tekort komt, rusteloos, futloos of gespannen voelt, heeft dat direct invloed op de kwaliteit van je diensten en dus ook de tevredenheid van je klanten. En daar gaat het uiteindelijk om in je werk: mensen goed verder kunnen helpen, niet ten koste van jezelf. Je moet er toch ook niet aan denken om (lang) uit te vallen?
Verstevig je wortels om flexibel te zijn
Voel je dat je een moment kunt gebruiken om te sparren met mij over betere balans voor jezelf en je bedrijf? Dat je helderheid, tips en advies kunt gebruiken voor jezelf, zodat je stevige wortels in gezonde grond ervaart en flexibel kunt reageren op wind van alle kanten? Als je voelt dat het juist nu tijd is om de balans op te maken en meer lucht in je eigen structuren te gaan creëren, stuur mij een kort berichtje. Dan plannen we binnen twee weken een wandeling buiten om te sparren – heerlijk langs de uiterwaarden van de Maas, waar je jezelf ongemerkt ook voor een stukje oplaadt.
