De scheidslijn tussen zelfvertrouwen en arrogantie 

Haar scherpe blik ging direct over naar verbazing en verzachtte wat. Maar ook en zweem van schaamte zag ik opkomen, door de wangen die licht rood verkleurden. Het was me zeker niet te doen om haar terecht te wijzen. Ik voelde namelijk dat ik me zelf ook betrapt voelde. Want arrogant lijken is het laatste wat ik wilde… 

Mijn groene laarsjes stak ik weer onder de tafel en we hadden een heerlijk open gesprek over vooroordelen. En dat de oordelen over anderen ook jezelf in de weg kunnen zitten. Dat is waar ik naar zocht op deze netwerkbijeenkomst; echte verbinding! Wat ging er vooraf aan dit moment van werveling aan emoties?

De groene laarsjes
Een netwerkbijeenkomst, inmiddels vele jaren geleden, in een congreszaal. Ik rijd met mijn eigen SUV de parkeerplaats op. Omdat ik veel kilometers maak naar verschillende traininigslocaties parkeer ik snel, strak en met gemak de auto in het eerst volgende vrije parkeervak. Terwijl ik vrijwel direct met routine met de sleutels de auto uitzet, mijn zonnebril op mijn hoofd schuif en mijn spullen bij elkaar grabbel om in een mum van tijd op mijn groene laarsjes de auto uit te springen. Ik zie dat naast mij een rode Suzuki, met plakplaat-logo op het portier, parkeert. Ik bedenk me nog hoe leuk ik het vind om weer allerlei verschillende ondernemende vrouwen te gaan ontmoeten. 

Het type arrogante business-vrouw
Omdat ik niemand ken, loop ik eerst naar het toilet, kijk wat rond in de ontvangstruimte, maak hier en daar contact. Dan spreek ik een aantal vrouwen aan die aan een ronde tafel zitten en vraag hen of ik aan mag sluiten. Enthousiast word ik begroet en ben welkom. Na wat uitwisselingen over van alles en nog wat begint een van de vrouwen een verhaal over het type arrogante business-vrouw dat hier aanwezig schijnt te zijn. Ze vertelt dat ze op het parkeerterrein een vrouw haar ‘bak’ zag parkeren. “Zij zal wel met de auto van haar man interessant willen doen.” Na nog wat pittige vooroordelen geeft ze aan de betreffende vrouw nog te kunnen herkennen aan haar groene laarsjes; die zag ze bij het uitstappen.

Ik bedenk me geen moment. In tegenstelling tot vroeger, waarbij de reflex zou zijn de laarsjes weg te moffelen voor haar ogen, steek ik in een split second mijn groene laarsjes boven de tafelrand uit. “Bedoel je deze?”

Onbewuste oordelen en overtuigingen
Als trainer en coach ben ik zeer bewust van het feit dat iedereen onbewust oordelen en overtuigingen heeft opgebouwd. Tegelijkertijd voelde ik me tóch even aangesproken op iets dat ik zeker niet wil zijn: arrogant! Daarnaast vind ik dit een supervoorbeeld over onbewuste vooroordelen, want zij vond mij dé persoon waar ze haar ongenoegen mee kon delen. En ja, natuurlijk wilde ik ook haar vooroordeel over mijn arrogantie ontkrachten.

Het is een hilarische anekdote die ik nog vaak vertel. Ook omdat ik echt niet arrogant wil lijken. 

Allergie versus uitdaging
Het kernkwadrant van Daniel Ofman laat zien dat de allergie een versterkte variant is van je uitdaging. Omdat het juist je allergie is, in dit geval arrogantie, vinden de meeste vrouwen die ik ontmoet het lastig om de uitdaging zelfvertrouwen los te zien van de arrogant. Het lijkt bijna over te vloeien in elkaar. En laat dat precies zijn wat HSP’ers willen voorkomen, vanwege hun waarden als gelijkwaardigheid en verbinding. Maar er is wel degelijk verschil tussen zelfvertrouwen en arrogantie, ik geef je de belangrijkste vier verschillen:

1 – Zelfbewustzijn

• Mensen met zelfvertrouwen hebben een realistische kijk op hun sterke en zwakke punten. Ze zijn zich bewust van wat ze weten en kunnen, en ze staan open om te leren en te groeien.
• Arrogantie uit zich in overdreven positief over zichzelf denken en het negeren (of minimaliseren) van de eigen zwakke punten. Arrogante mensen kunnen zichzelf als superieur beschouwen zonder ruimte te laten voor zelfreflectie. 

2 – Interactie met anderen

• Mensen met zelfvertrouwen zijn vaak vriendelijk, open en respectvol tegenover anderen. Ze kunnen hun prestaties delen zonder anderen neer te halen en zijn bereid om te luisteren en samen te werken.
• Bij arrogantie ontstaat neerbuigend gedrag en worden anderen gekleineerd om hun eigen superioriteit te benadrukken. Arrogante mensen hebben de neiging om de behoeften en meningen van anderen te negeren.

3 – Feedback en kritiek

• Mensen met zelfvertrouwen kunnen constructieve kritiek accepteren en leren ervan. Ze begrijpen dat niemand perfect is en zijn bereid om te groeien.
• Bij arrogantie bestaat er een defensieve reactie op kritiek en is er geen neiging om gedrag aan te passen. De kritiek is als een bedreiging voor het zelfbeeld.

4 – Impact op relaties

• Zelfverzekerde individuen hebben de neiging om gezonde en positieve relaties op te bouwen. Ze kunnen anderen inspireren en aanmoedigen om ook hun beste zelf te zijn.
• Arrogantie kan relaties onder druk zetten, omdat het anderen kan irriteren of van hen kan vervreemden vanwege een gevoel van superioriteit.

Arrogantie versus onzekerheid
Het bijzondere is dat bij sterke onzekerheid een beeld van arrogantie kan lijken te bestaan, wat meer een uiting is om zich staande te houden in de omgeving. En dat betekent dat het aan de buitenkant arrogant of ontoegankelijk kan overkomen, maar innerlijk niet overeenkomt met de gedachten die een werkelijke arrogantie typeert. Al zijn het vaak de hoogsensitieve personen die daar bij anderen feilloos doorheen kunnen prikken. 

“Zolang je oordeelt over de ander
zie je juist niet de ander, maar vooral jezelf”

Sensitief Belichaamd Leiderschap
Wil je meer inzicht in Sensitief Belichaamd Leiderschap? Boek dan een kennismaking via mijn website.