Moderne technologie, ik ben een groot voorstander. Zeker wanneer het gemak wordt gediend. Niet voor niets hebben wij thuis bijvoorbeeld Google home en een stofzuigrobot. Ook AI (Artificial Intelligence) modellen gaan een steeds grote rol spelen in onze levens en ChatGPT is daar een voorbeeld van. Dit programma is een geweldige uitvinding. Laat daar vooral geen discussie over bestaan. Maar als schrijfcoach, auteur en blogger is het ook een doorn in mijn oog. Ik leg je uit waarom.
ChatGPT genereert snel ideeën voor verhalen, artikelen en blogs. Dat geloof ik zeker. Ik pleit echter voor authentieke verhalen, storytelling. Mensen houden namelijk van verhalen en je bent geloofwaardig en inspirerend voor je lezers. Zakelijke, saaie teksten zien we al genoeg. Die beklijven niet, dan denk je: wat heb ik nou net gelezen? Schreeuwerige verkoopteksten zijn er ook meer dan genoeg. Daarvan vinden we allang dat ze niet geloofwaardig zijn. Daarom is in alle content-overload meer en meer behoefte aan échte verhalen met een eigen geluid, authentiek, soms met humor of emotie. Verhalen die binnenkomen en je daardoor bijblijven.
Kan ChatGPT dat soort verhalen schrijven?
Ik denk het niet, want ChatGPT is een AI-taalmodel dat is getraind op een grote hoeveelheid tekst uit verschillende bronnen. Het stelt een tekst voor je samen op basis van wat rondneuzen op Wikipedia, in boeken, nieuwsartikelen, wetenschappelijke tijdschriften, enz. Aan ChatGPT kun je heel eenvoudig de opdracht geven om een verhaal te schrijven over bijvoorbeeld een kabouter die op vakantie gaat naar Rome. En je zegt erbij dat het verhaal uit maximaal duizend woorden mag bestaan. Er komt dan waarschijnlijk een prima verhaaltje uitrollen, maar je snapt het al… je wordt hier ontzettend lui van! Jouw creatieve brein hoeft niets meer te doen. En dat vind ik het meest zorgwekkend.
Er zijn meer redenen om kritisch te zijn ten opzichte van teksten laten schrijven of samenstellen door ChatGPT:
Reden 1: Foutieve informatie
Onderaan de zoekbalk van ChatGPT staat het duidelijk aangegeven: ChatGPT kan foutieve informatie of onwerkelijkheden als feiten presenteren. Dit wordt ook wel ‘hallucineren’ genoemd. De systemen achter ChatGPT maken namelijk gebruik van miljoenen bronnen op het internet. Sommige van deze bronnen zijn verouderd, achterhaald of van foutieve informatie voorzien. Bovendien is het een vereiste dat je de bronnen die je hebt geraadpleegd vermeldt in je teksten, anders kun je plagiaat plegen.
Reden 2: Kennis-dood
Doordat je vanuit gemakzucht of tijdgebrek je teksten door ChatGPT laat schrijven, word je behoorlijk kennis-dood. Je gaat niet zelf op onderzoek uit, achtergrondartikelen lezen, vakspecialisten bevragen of interviewen, waardoor je al die interessante informatie niet zelf opdoet. Wie wil er kennis-dood worden zolang je nog leeft? Het is toch vreselijk als je nieuwsgierigheid niet meer wordt gevoed of wordt afgevlakt?
Reden 3: Een unieke tone of voice
Zelfgeschreven teksten bevatten een unieke schrijfstijl en tone of voice, een eigen geluid. Om die reden zijn we vaak fan van een specifieke schrijver, maar denk ook aan muziek. Een uniek stemgeluid is goud waard! Zonder die authenticiteit maak je bovendien geen verbinding met je lezersdoelgroep.
Reden 4: Kwaliteit
Menselijk geschreven inhoud is meestal van hogere kwaliteit dan AI gegenereerde inhoud, omdat menselijke schrijvers vaak meer ervaring hebben en beter in staat zijn om inhoud te creëren die aansluit bij de doelgroep. Hetzelfde geldt natuurlijk voor grammaticale en andersoortige foutjes; het menselijk oog is veel nauwkeuriger, kritischer en contextgevoeliger dan ChatGPT.
Reden 5: Emoties en gevoelens
Schrijvers kunnen emoties en gevoelens overbrengen, terwijl AI gegenereerde inhoud dat vaak (nog) niet kan, het mist daarmee de menselijke touch. Wat veel bedrijven doen, is alsnog een redacteur inschakelen om de door ChatGPT gegenereerde teksten te verfijnen en te vermenselijken. Beetje raar toch?
Reden 6: Creativiteit
AI-kenners geven zelf ook toe dat menselijk geschreven inhoud vaak creatiever is. AI gegenereerde inhoud is eerder logisch en formeel, wat voor sommige teksten echt wel heel functioneel kan zijn hoor. Maar ik vind het zo schrijnend als je eigen creatieve brein afsterft. Creativiteit (in welke vorm dan ook) is een van de meest waardevolle voedingsbronnen. Creativiteit zorgt voor passie, plezier, vernieuwing, voldoening. En laten we eerlijk zijn: schrijven ís een creatieve vaardigheid.
Een soort luxere versie van Google
Ik ben ervan overtuigd dat AI gegenereerde content een aanvulling kan zijn op menselijk geschreven content, maar zeker geen vervanger. ChatGPT is en blijft een machine en het menselijke creatieve brein is altijd beter dan dat van een machine. ChatGPT leert meer en wordt daardoor steeds beter – ook op het gebied van humor, empathie en verleiding – maar ik denk dat er altijd behoefte blijft aan schrijvers, bloggers en redacteuren. Aan mensen met emoties en verstand van taal. Laten vooral ons creatieve brein actief houden en al die mooie, menselijke verhalen blijven delen. In de tussentijd probeer ik om AI te raadplegen als een soort luxere versie van Google. En wie weet wat voor innovatiefs de toekomst brengen zal.
Blogopleiding voor ondernemers
Ik train ondernemers hoe ze op authentieke en inspirerende wijze hun verhalen kunnen verpakken in een blog. Bloggen is het nieuwe adverteren. Gelukkig niet op een slijmerige of verkoperige manier, maar gewoon door jezelf te zijn. Je deelt in een blog wat jij meemaakt, wat je allemaal weet en kunt, wat jou verwondert, verbaast, interesseert en vooral waarom je zo houdt van je vak. Doe je mee?
