Er zijn niet veel ‘helden’ in mijn leven. Althans, ik nomineer niet snel iemand als ‘held’. Maar Dick Bruna… van de Nijntje-boeken… Ja, hij is toch echt wel mijn grote inspiratiebron. Zoals Nijntje is er geen. Wat is zijn geheim? En het geheim van zijn icoon, Nijntje dat lieve witte konijntje? Waarom heeft zij de harten van zo veel kinderen over de hele wereld veroverd?
Wie was Dick Bruna?
Dick Bruna werd in 1927 in Utrecht geboren als zoon van een uitgever. Het was de bedoeling dat hij, net als zijn vader en grootvader, uitgever zou worden. Als voorbereiding daarop ging hij onder andere naar Parijs. Na veel bezoeken aan allerlei musea in de Franse hoofdstad, besloot hij kunstenaar te worden: hij startte zijn carrière als tekenaar.
De geboorte van Nijntje
In 1955 werd Nijntje ‘geboren’ bij Egmond aan zee. Het hele gezin was daar op vakantie en iedere avond verzon Dick een verhaaltje voor zijn zoontje. Dat ging over een klein wit konijntje dat iedere dag in de tuin van het huisje rondliep. Dat konijn was de inspiratie voor Nijntje. Maar volgens andere bronnen is het pluchen konijn van zoonlief de inspiratiebron geweest. Het werd in ieder geval een meisjes konijn, omdat Dick een jurkje leuker vond om te tekenen dan een broek.
Het eerste boek
In 1955 kwam zijn eerste Nijntje boek uit. Sindsdien heeft hij met veel passie gewerkt aan de tekeningen van het witte konijntje met menselijke trekken. Dat heeft hij gedaan tot op hoge leeftijd: tot 2011 fietste hij nog elke dag door Utrecht om in zijn atelier te werken aan zijn creatie. Op 30 juli 2014 werd bekend gemaakt dat Dick Bruna stopte met het maken van Nijntje-boekjes. Hij was toen 86 jaar oud. Hij overleed op 16 februari 2017 in Utrecht op de respectabele leeftijd van 89 jaar.
Wat is het geheim van het grote succes?
Daarover is veel gespeculeerd. Ik denk dat het een combinatie is van de absolute eenvoud die ik genieaal vind:
- Dick Bruna gebruikte in zijn tekeningen dikke zwarte lijnen en simpele, primaire kleuren (rood-blauw-geel-wit en groen, soms oranje en bruin). In een interview vertelde hij dat hij geïnspireerd was door bekende schilders, zoals Mondriaan (de dikke zwarte lijnen en het platte vlak) en Matisse (de eenvoud en het kleurgebruik).
- Hij gebruikte simpele woorden die de kinderen begrijpen.
- Hij schreef ook in versjes: het laatste woord van de tweede regel rijmt op het laatste woord van de vierde regel. Omdat de zinnen rijmen, kunnen de kinderen het goed onthouden.
- Ook gebruikt hij geen hoofdletters en leestekens en een groot lettertype.
- Dick Bruna schreef eenvoudige en vriendelijke verhalen, die goed te begrijpen zijn. Ook over leren, zoals: ik kan sommen maken en ik kan moeilijke woorden lezen. En over dingen die kleine kinderen eng vinden, zoals: Nijntje in het ziekenhuis, en Nijntje huilt.
- De boekjes zijn klein en vierkant. Zo zijn ze makkelijk vast te houden voor kleine kinderen (de lezersdoelgroep is namelijk 2-6 jaar).
- Een boekje bestaat altijd uit 12 tekeningen op de rechter bladzijde en 4 regeltjes tekst op de linker.
Hij gebruikte dus simpele woorden en figuren, dat een groot deel uitmaakt van zijn succes. En één herkenbaar icoon: Nijntje. Altijd hetzelfde figuurtje, met een kleine verandering zoals een traan of een ander mondje waardoor het figuurtje er heel anders uit kan zien. Een traan is al genoeg om te laten zien dat het verdriet heeft.
Cultuurgoed
Er zijn ruim 85 miljoen Nijntje-boeken uitgegeven en ze zijn in 50 verschillende talen vertaald. In de meeste talen wordt het konijntje Miffy genoemd, omdat de naam Nijntje in vele talen onuitspreekbaar is.
Er is zelfs een speciaal Nijntje-museum in Utrecht. Het museum is zo ingericht dat peuters en kleuters spelenderwijs kennis kunnen maken met de wereld om hen heen. In tien ruimten leren de kinderen van alles over muziek, een museum, kunst, dieren en nog veel meer. En.. ze gaan zelf lekker aan de slag. Echt een aanrader om met je kind of kleinkind naartoe te gaan.
Kinderboeken
Zolang ik zelf nog geen grootmoeder ben, blijf ik de Nijntje-boeken cadeau geven aan mijn vriendinnen die wel in de baby-, peuter- en kleuterdoelgroep zitten. Ik vind het namelijk belangrijk dat dit cultuurgoed generatie op generatie wordt overgedragen. Dick Bruna en Nijntje zijn echt mijn helden en mijn inspiratiebronnen om zelf kinderboekenschrijfster te worden. Je kunt mijn boeken ‘Elfjes bestaan’ en ‘Elfjes in alle kleuren’ bestellen bij alle online boekwinkels, maar ik adviseer natuurlijk de Bruna.
