Hoe vaak vinden we van onszelf dat we iets moeten? En hoe vaak nemen we het woord ‘moeten’ in de mond naar anderen? Wat gebeurt er met jou als je dit woord gebruikt of, nog erger, als iemand anders tegen jou zegt dat je iets ‘moet’? Het woord ‘moeten’ roept bij veel mensen weerstand op. In dit artikel leg ik uit hoe dat komt en hoe je het woord ‘moeten’ voorgoed uit je vocabulaire kunt schrappen.
Dat bepaal ik zelf wel
- Ik moet mijn kinderen naar de sportvereniging brengen…
- Ik moet nog boodschappen doen…
- Ik moet de was opvouwen…
Zodra iemand het woord ‘moeten’ gebruikt, raak ik geïrriteerd. Terwijl ik dat voel in mijn buik, komt er een stemmetje in mijn hoofd dat zegt: Waarom moet dat? Van wie moet dat? Dat bepaal ik zelf wel…
Herken je dat? Het woord ‘moeten’ kan voelen alsof je zelf geen keuze hebt. Je zet jezelf of een ander klem. Kunnen we dit woord verbannen uit ons vocabulaire? Het is er inmiddels zo ingesleten. Mede dankzij school.
Van mij moet je helemaal niets
Laatst gaf ik een schrijfworkshop tijdens een inspiratiedag waar spontaan drie kinderen van 8-9 jaar aanschoven. Zowel ik als de andere volwassen deelnemers aan de workshop vonden dit erg leuk. Tijdens deze workshop ging het namelijk om reflectief schrijven en kinderen kunnen zo heerlijk intuïtief zijn.
Iedere keer als ik aan de groep een schrijfopdracht gaf, vroegen de drie meisjes: “Wat moet ik nu doen? Moet ik precies drie regels schrijven? Waar moet het over gaan?”
Ik hoorde mijzelf op een gegeven moment zeggen: “Je mag lekker het eerste opschrijven wat in je opkomt. En de lengte maakt ook niet uit. En we kijken niet naar spelling en grammatica.”
“Maar van de juf op school…” begon het ene meisje.
“Ik ben niet de juf van school… van mij moet je helemaal niets.”
Ze slaakte een zucht van verlichting. De drie meiden schreven en tekenden erop los en deelden hun prachtige schrijfsels met de groep. De beperking was weg, ze waren vrij om te schrijven en te tekenen wat zij wilden.
Wil jij dat doen?
Moeten is een beperkend woord. Let maar eens op wat er gebeurt, op gevoelsniveau, als je moeten vervangt door willen of kunnen.
- Ik wil mijn kinderen naar de sportvereniging brengen… (want ik vind sporten belangrijk voor ze en ze genieten er zo van).
- Ik kan nog boodschappen doen… (als ik zin heb… en anders bestel ik vanavond wat te eten).
- Ik wil de was opvouwen… (want ik houd van een opgeruimd huis).
Hoe anders voelt dat? Willen en kunnen bieden een keuzemogelijkheid. Je kiest er zelf voor om iets te doen. Je bent vrij om zelf te bepalen welk besluit je neemt.
Hoe schrap je ‘moeten’ voorgoed uit je vocabulaire (en dat van anderen)?
Zorg er eerst zelf voor dat je het woord ‘moeten’ consequent vervangt door willen of kunnen. In gesprekken met anderen, die je het woord ‘moeten’ hoort gebruiken, kun je consequent reageren met willen of kunnen. Iemand zegt bijvoorbeeld tegen jou: “Ik moet op tijd weg vandaag.” Dan reageer jij: “Wat fijn dat je aangeeft dat je vandaag op tijd weg wilt.”
Je zult merken dat je gesprekspartner zich anders gaat voelen – minder klem gezet, relaxter wellicht – en dat hij/zij hierop reageert.
Bewust oefenen
Het is een leuk experiment om hier een maand lang bewust mee aan de slag te gaan. Je zult merken dat na een maand (of al eerder) het woord ‘moeten’ uit jouw systeem is gewist. En dan wordt jouw beleving van alledaagse dingen anders, vrijer. Ook de reacties en antwoorden van anderen zullen veranderen. Let maar eens op!
Schrijftraining
Wil jij je blijven ontwikkelen met schrijven? Kies dan voor een online schrijftraining. Een cadeautje aan jezelf. Jouw teksten gaan voor je werken.
