“Dat zeg je alleen maar omdat je aardig wilt zijn.” Die gedachte kwam jarenlang als reflex op bij elk compliment dat ik kreeg. Mijn brein wist het altijd sneller te pareren dan mijn hart het kon ontvangen. Waarom eigenlijk? En wat heeft dat te maken met hoogsensitiviteit en de onzekerheid die daar vaak mee verweven is?
De botsing tussen binnenwereld en buitenwereld
Een compliment ontvangen lijkt eenvoudig, maar voor sensitieve mensen raakt het diepere lagen. Je hoort de woorden en voelt tegelijk de energie erachter. Dan toets je razendsnel: Is dit echt? Klopt dit met mijn eigen beeld van mezelf? Als jouw zelfbeeld wankel is, voelt een compliment niet als erkenning, maar als verwarring. Want wat jij vanbinnen ervaart, klopt vaak niet met hoe de ander je ziet.
De erfenis van ‘doe maar gewoon’
In onze cultuur is bescheidenheid een deugd. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. We leren vroeg dat trots gevaarlijk terrein is, dat het snel arrogant wordt. Voor veel hoogsensitieve vrouwen is dat het begin van innerlijke krimp. Ze lezen feilloos de subtiele signalen van anderen, voelen de sfeer, willen niemand overstijgen en dus houden ze zich in. Bescheidenheid wordt een pantser. Maar een pantser beschermt niet alleen, het beperkt ook.
De innerlijke criticus
Hoogsensitieve breinen verwerken informatie diepgaand. Dat maakt ze opmerkzaam, empathisch en scherp, maar ook zelfkritisch. Wanneer iemand zegt ‘wat heb je dat goed gedaan’, kan er vanbinnen iets anders klinken:
‘ja maar, ik had het beter kunnen doen…’ Of: ‘ze weten niet hoe vaak ik twijfelde…’ Die interne stem is een overactief beschermingsmechanisme. Het voorkomt dat je door de mand valt. Echter, het houdt je ook klein.
Het verschil tussen een compliment en een uiting op gedrag
Er worden dagelijks talloze complimenten uitgedeeld die niet landen, omdat ze te algemeen of te ‘opgeplakt’ zijn. Een compliment gaat vaak over een oordeel: ‘wat ben jij sterk, lief, professioneel…’ Dat is heel algemeen, terwijl een ik-boodschap gaat over de ervaring van de ander: ‘ik vind het inspirerend hoe je dat gesprek voerde,
het bracht rust in de groep.’ Het eerste zegt iets over jou, het tweede zegt iets van mij. Voor een HSP’er maakt dat een wereld van verschil, want het eerste triggert twijfel (ben ik dat wel echt?), het tweede biedt verbinding (zo word ik gezien in mijn gedrag). Een concreet, waarneembaar compliment helpt het zenuwstelsel te ontspannen; het is veilig, echt en voelbaar.
Het impostermechanisme
Veel sensitieve vrouwen herkennen het gevoel van ‘door de mand vallen’. Ze presteren hoog, voelen diep, maar twijfelen of het genoeg is. Hun strategie:
- De lat te hoog leggen, zodat ze waardering kunnen ‘verdienen’.
- Of de lat laag houden, zodat ze niet te hard vallen.
Beide strategieën blokkeren het ontvangen van complimenten, want zodra er waardering komt, fluistert het hoofd: ze weten niet het hele verhaal. Of: dit kan echt niet over mij gaan.
Ontvangen is een oefening in aanwezig zijn
Een compliment ontvangen vraagt oefening in niet doen. Niet analyseren. Niet bagatelliseren. Alleen ademen. En zeggen: “Dank je wel.” Die kleine zin is een daad van leiderschap. Het is dankbaarheid en belichaamde aanwezigheid. Je zegt eigenlijk: Ik hoor je en ik laat het binnenkomen.
Van onzeker naar bewust bekrachtigd
Onzekerheid hoort niet bij zwakte, maar bij bewustzijn. Wie veel voelt en waarneemt, wéét ook hoe breekbaar dingen zijn. Daarom is leren ontvangen zo’n essentiële stap in sensitief leiderschap. Het herstelt de balans tussen geven en ontvangen, tussen binnen en buiten. Zoals Margaret Thatcher zei: “I wasn’t lucky – I deserved it.”
Complimenten leren ontvangen
In samenwerking met mij leer je die balans te vinden. Je ontdekt hoe je complimenten kunt ontvangen zonder te verdwijnen. Hoe je woorden laat landen in plaats van ze te rationaliseren. En hoe je gevoeligheid verandert in kracht en helderheid. Want echte power ontstaat niet door bescheidenheid te verliezen, maar door haar te verzachten met waardigheid. Kijk op www.dorotheaverhagen.nl
