Indrukwekkende auteur: ‘de ballerina van Auschwitz’

5 mei, Bevrijdingsdag 2022. Toen ik vanmorgen de vlag buiten ging hangen, zag ik tot mijn ontroering dat de klaprozen precies vandaag hebben uitgekozen om te gaan bloeien, de tere bloemblaadjes wiegen zachtjes in de wind. De klaproos staat symbool voor troost, maar ook voor de dodenherdenking.

De klaproos dankt deze symboliek aan de slagvelden in Noord-Frankrijk die na de Eerste Wereldoorlog rood kleurden van de klaprozen. De kenmerkende kleur van de klaproos is rood, de kleur van vuur en bloed, dus wordt het geassocieerd met energie, oorlog, gevaar, kracht, vastberadenheid, maar ook met passie, verlangen en liefde. 

Generaties trauma’s
Terwijl wij onze vrijheid vieren, woedt er in het oosten van Europa een oorlog waarin opnieuw veel slachtoffers vallen. De trauma’s van deze oorlog zullen wederom een aantal generaties meegaan, zoals we gisteren konden zien aan de verhalen van de mensen die kransen legden bij het monument op de Dam. Kinderen, kleinkinderen en zelfs een achterkleinkind legden een getuigenis af vanuit het verlangen dit nooit meer te hoeven meemaken.

De ballerina van Auschwitz
De afgelopen maanden las ik het boek De keuze van Edith Eva Eger, dat als ondertitel ‘Leven in vrijheid’ heeft.

Het is een indrukwekkend boek van de vrouw die de Holocaust overleefde, een vooraanstaand psycholoog werd en in haar praktijk met veteranen, militairen en slachtoffers van geestelijke en lichamelijke mishandeling heeft gewerkt. Zij wordt ook wel ‘de ballerina van Auschwitz’ genoemd, omdat ze door Joseph Mengele werd uitgekozen om voor hem te dansen.

Haar ervaringen zijn niet te bevatten en gruwelijk. Dat maakt haar boodschap zo buitengewoon en bijzonder: “Je eigen gedachten zijn je grootste gevangenis en de sleutel zit in je zak: de bereidheid de totale verantwoordelijkheid voor je leven te nemen; de bereidheid om risico’s te nemen; de bereidheid om jezelf los te maken van oordelen en je onschuld op te eisen terwijl je jezelf leer accepteren en leert houden van wie je echt bent: menselijk, niet perfect en één geheel.”

Wegrennen voor het verleden
Edith Eger heeft behalve het begeleiden van mensen in haar praktijk ook de wereld rondgereisd om haar verhaal te vertellen. Ze neemt haar publiek mee in haar reis door haar leven, in de manier waarop het haar gelukt is om de vraag ‘waarom ik? Waarom heb ik het overleefd?’ te veranderen in de vraag: ‘waarom niet?’ Het is haar ervaring dat wegrennen voor het verleden of vechten tegen de pijn die we nu ervaren gelijk staat als onszelf gevangenhouden. “Vrijheid vinden we als we accepteren wat er is en als we onszelf vergeven, als we onze harten openen voor de wonderen die nu bestaan.”

Bevrijdingsdag
Er zijn veel opnames te vinden waarin Edith Eger haar verhaal vertelt. Zelf heb ik gekeken naar de uitzending waarin Jacobine Geel haar interviewt, een opname uit 2021. Prachtig en indrukwekkend om haar te zien en te horen.

Het laatste hoofdstuk uit haar boek heet ‘Bevrijdingsdag’ en haar laatste zinnen zijn: “Hier ben ik, ik heb het gehaald! En hier ben jij. Hier ben jij! In het heilige heden. Ik kan je niet genezen – niemand anders kan dat – maar ik kan jouw keuze om de gevangenis in je gedachten af te breken, steen voor steen, met je vieren. Je kunt niet veranderen wat er is gebeurd, je kunt niet veranderen wat je hebt gedaan of wat je is aangedaan. Maar je kunt ervoor kiezen hoe je nú leeft. Mijn lieve schat, je kunt ervoor kiezen om vrij te zijn.”

Een antwoord vinden waar er geen lijkt te zijn
Word jij geraakt door dit blog? Besef je dat jij ook belemmeringen ervaart op jouw levenspad of oude pijn blijft wegstoppen? Ik ben er graag voor je als begeleider en gids. De komende maand heb ik ruimte om nieuwe coachtrajecten aan te bieden. Wil je vooraf meer weten wat ik voor je kan betekenen? Stuur een mail naar susan@susanvanderbeek.nl en we plannen een voor jou kosteloos telefonisch kennismakingsgesprek.