‘Ah joh, laat mij maar even.’ ‘Nee hoor, hoeft niet, komt goed.’ ‘Oh, dat kan ik wel zelf hoor’, doe jij maar je ding.’ En zo heb je alles weer op je schouders genomen en voor je het weet doe je het weer in je eentje. Totdat je voelt dat het wel heel veel is allemaal. En heel alleen.
Hoe komt het dat we alles zelf doen?
De antwoorden hierop liggen op meerdere lagen:
- De laag van zwangerschap en geboortetrauma.
- De manier waarop je opgegroeid bent en op welke mate je ouders fysiek en emotioneel beschikbaar waren.
- De overtuigingen die je ontwikkeld hebt door oud zeer; moeilijke en pijnlijke ervaringen in je kindertijd.
De keuze om alles zelf te doen is dus gebaseerd op allerlei ervaringen en boodschappen die je hebt gekregen in je vroegste kindertijd.
Trauma tijdens zwangerschap
Alles zelf doen als volwassene kan een reactie zijn omdat je een alleen geboren tweeling bent. Je weet niet beter dat je er alleen voor staat wanneer jouw tweelinghelft jou voor jouw gevoel alleen achterliet. Aan de andere kant van het levenswiel besloot je om samen te komen, wanneer een van de twee in de buik overlijdt, dan is de impact groot. Eenzaamheid, gevoelens van verlies, verdriet maar ook boosheid zetten zich meteen vast in je lijf. Overtuigingen als ‘ik moet alleen verder, ik kan toch niet op de ander rekenen’, maken dat je alles zelf gaat doen. Maar ook een moeder die ziek was tijdens de zwangerschap, niet kon verbinden maakt dat je toen al ‘in je eentje moest groeien’. De basis is dan gelegd, want je moeder zal er na de geboorte niet ineens wel zijn geweest.
Impact van geboorte
Wanneer je er als kleintje moeizaam uitkomt en je moet vechten om geboren te worden, dan kan daar het gevoel bijkomen: ‘er is niemand die me helpt, ik moet het alleen doen’. Soms wordt een kindje gehaald met een spoedkeizersnede, tang of pomp na een (te) lange strijd. Dan kan er of een afhankelijkheid ontstaan, want je hebt ervaren dat je op het meest moeilijke moment verlost wordt en dus een ander nodig had. Of je ontwikkelt een tegenreactie; bewijzen dat je het zeker wel zelf kunt. Met een beetje pech, en dat zie ik vaker, heb je ze allebei. Dat levert een innerlijke strijd op omdat je van de ene kant voelt het absoluut zelf te willen doen, want opgeven is geen optie, maar ook in de paniek schiet omdat je voelt echt hulp nodig te hebben omdat het anders fout gaat. Een patstelling die behoorlijk machteloos voelt.
Het effect van afwezige ouders
De wijze waarop je ouders fysiek en emotioneel beschikbaar waren, zorgt voor wel of geen basisveiligheid en vertrouwen of je op een ander kunt rekenen. Hoe minder beschikbaar ouders zijn, hoe meer een kind ervaart er alleen voor te staan. Een kind wordt dan niet alleen ontzettend goed in alles zelf doen, maar durft uiteindelijk ook niet meer te vertrouwen uit angst voor afwijzing en teleurstelling.
Oud zeer
Ervaringen als kind die moeilijk en pijnlijk waren, zijn algauw te groot voor een kind. Zo klein als je bent ‘bedenk’ je een manier van overleven en zo ontwikkel je je patronen en overtuigingen over jezelf. De meeste ervaringen gaan over:
- Niet krijgen wat je nodig hebt, zoals onvoorwaardelijke liefde en erkenning.
- Niet weg kunnen uit een moeilijke situatie; ruzies waar je als kleintje bijvoorbeeld bij bent of zelf niet goed behandeld worden en niet weg kunnen omdat je te klein bent.
- Gemis van basis- en emotionele veiligheid, omdat ouders teveel met zichzelf in de knoop zitten.
Het ene kind komt in de ‘laat-maar’-modus terecht, het andere kind vecht verder in zijn of haar eentje. Je trekt alles naar jezelf toe, vraagt geen hulp meer, omdat je dat afgeleerd bent en niet weer teleurgesteld wilt worden. Je duwt inmiddels de ander misschien wel weg. Verbinden gaat hierdoor steeds moeizamer en de eenzaamheid die je zo goed kent als kind zet zich voort, zonder het besef dat je dit zelf creëert.
Hulp vragen bevestigt de pijn
Wanneer jouw ervaringen en overtuigingen dus gebaseerd zijn op angst, gebrek aan vertrouwen, veiligheid en liefde, dan zal hulp vragen die angsten juist aanwakkeren. Het risico op herhaling van de pijn van toen is te groot. Je beschermt jezelf door het zelf te blijven doen. Maar uiteindelijk loop je hierop leeg, recht op een burn-out af.
Wat jij jezelf ontneemt
Door alles zelf te doen ontneem je jezelf de kans om gedragen te worden, te ervaren dat je de moeite waard bent om geholpen en dus geliefd te worden. Je houdt jezelf weg bij een liefdevolle verbinding en blijft dus overleven. Je ontneemt jezelf het vertrouwen je over te geven aan de ander. De ander kan dit niet voor je oplossen, je hebt dit in jezelf te vinden. Dat is de enige manier wanneer je inmiddels volwassen bent.
Doe jij ook alles zelf?
Probeer jij al langere tijd te stoppen met alles zelf te doen? Een keer eens wat aan een ander over te laten, de controle los te laten, maar lukt het niet? Lees dan mijn artikel van volgende week waarin ik 6 tips geef hoe jij kunt stoppen met alles zelf doen.
Wil je meer zicht krijgen op de angsten die hier aan ten grondslag liggen, jou steeds belemmeren? Vraag dan een gratis ‘Recht naar je kern-sessie’ aan.
Luister je graag nog even alles na? Hier vind je de podcast:
