Ik hoor deze opmerking vaak van cliënten in mijn praktijk, maar ik herken dit zelf ook zo. Mijn zwager zegt het zelfs nog af en toe: ‘Wat was jij hard toen!” Herken jij het ook? Weet, het is helemaal niet raar. Als je door een ander zo wordt gecontroleerd, gemanipuleerd, gechanteerd, gehersenspoeld en je komt dan los, dan leeft er maar één gedachte: nooit meer! Nooit meer zo’n partner. Nooit meer dat mes in mijn rug. Uit bescherming word je hard. Waar je eerst grenzeloos was, ben je nu volledig begrensd.
Kom maar op
Ik had niet alleen een zes meter dikke muur om me heen, er zat ook prikkeldraad op. Er lag een brede slotgracht omheen. De brug was omhoog en ik had een ploertendoder in mijn hand. Ik had mezelf helemaal ingebouwd. Kom maar op, want het lukt je toch niet.
Keihard NEE
Ik ben van subassertief naar agressief gedrag gegaan. Het was een keihard NEE! Je komt niet binnen. Kom niet aan me. Die lieve man die ik toen leerde kennen, had geen schijn van kans. Achteraf gezien zo zonde, maar ik wist niet wat anders te doen. Ik had nog helemaal geen weet van narcisme, van waar ik mee te maken had en voelde alleen die pijn en het verlies van mezelf.
Jezelf wegcijferen
Bij subassertief gedrag kies je voor het behoud van de relatie en cijfer je jezelf weg. In de omgang met een narcist is dit nauwelijks een keuze; je wordt ertoe gedwongen én het is pure bescherming om te voorkomen dat je agressie over je heen krijgt of weer dagen wordt doodgezwegen. Of welke andere nare reactie je dan ook krijgt.
Ikke ikke ikke en de rest kan stikken
Bij agressief gedrag kies je voor jezelf, wat het ook betekent voor de relatie. Nee, want ik kies alleen maar wat goed is voor mij. Herken jij hier ook het gedrag van de narcist in? Ikke ikke ikke en de rest kan lekker stikken. Als ik het maar goed heb, het maakt met niet uit wat het met jou en iedereen om me heen doet.
Nee, je komt er niet in
Dit stuk herken ik zelf niet zo. Jij vast ook niet. Dat zit niet in ons. Maar wel die muur, het niet meer kwetsbaar opstellen, het alleen maar kiezen voor mezelf. En daarbij je gevoelens afschermen van de wereld. Je wantrouwt alles en iedereen, ook jezelf. Nee, ga weg, je komt er niet in.
Gulden middenweg
Je begrijpt natuurlijk wel dat beide gedragingen niet handig zijn. Al is agressief gedrag wel noodzakelijk als je in gevaar bent. Voor alle andere situaties is er gelukkig een middenweg: assertief gedrag. Kiezen voor jezelf én de relatie behouden. Dit lukt je niet bij een narcist, probeer dit dan ook niet.
Wederkerigheid
Doe dit alleen bij gelijkwaardige respectvolle (liefdes)relaties waar wederkerigheid is. Waar je wilt dat het de ander goed gaat. Waar beiden kunnen reflecteren. En waar het over gedrag gaat, en niet over wie je bent. Juist dat laatste is waar de narcist zich op richt. Die speelt de mens, niet de bal.
Doodeng
Om je assertief op te stellen is het nodig de muur te laten zakken en ook alle andere verdedigingstechnieken aan de kant te leggen. Mij lukte dat pas toen ik met hulp mezelf weer had opgebouwd en mijn grenzen had leren kennen. Ik vond het een doodeng idee, de muur laten zakken. Wat als ik weer het mes in mijn rug krijg?
Flexibele muur
De grootste eye opener voor mij is dat de muur flexibel is, dus dat ik mag kiezen of hij op of neer is. Of halverwege. Of driekwart. Mijn gevoel over de ander bepaalt de hoogte. Ook ontdekte ik dat de muur niet alleen de ander, maar ook mezelf opsloot. Door de muur kon ik niet bij mijn eigen gevoel en al doende ook mijn grenzen niet voelen.
Veilig voelen
De muur gaat alleen omlaag bij de mensen waar ik me veilig voel. Mensen die zich in alle eerlijkheid openstellen en waar sprake is van respect, wederkerigheid, liefde. Mensen waarbij ik mezelf mag zijn en de ander ook. Ik kijk eerlijk gezegd altijd wel even de kat uit de boom. Eerst wil ik een JA van mijn buik horen, dan mag de muur omlaag.
Hoe hard ben jij?
Herken je jezelf? Heb je ook zo’n muur en meer? Merk je dat je ook goedwillenden én jezelf buitensluit en wil je dat niet meer? Ik help je graag om jezelf en je grenzen (weer) te leren kennen, zodat jij ook jouw muur flexibel kunt inzetten en je open kunt stellen in gezonde relaties. Klik hier om meer te lezen.
