Geïnspireerd door de aflevering over Tjechië in het programma ‘Rail Away’ kwam ik op het idee naar Museum Jan te gaan in het Oude Dorp van Amstelveen. De Tsjechië-aflevering ging namelijk gedeeltelijk over glaskunst. Tsjechië staat daarom bekend. Het ontstond tijdens de industriële revolutie van de 19e eeuw. Bekende plekken waar je de beroemde glaskunst kunt vinden zijn onder andere Moravië, Karlovy Vary en Lasvit. Maar gelukkig ook dichter bij huis, in mijn eigen dorp.
Museum Jan
In Museum Jan bestaat de eigen collectie uit unieke glasobjecten, bijeengebracht door de oprichter Jan van der Togt. Grootindustrieel van der Togt (1905-1995) verdiende zijn kapitaal in het familiebedrijf Tomado (het Tomado-boekenrekje werd een icoon). Na zijn pensionering ging hij actief kunst verzamelen, met name glasobjecten. Op advies van bevriend kunstenaar Jan Verschoor richtte Van der Togt in 1990 een stichting op, met als doel om zijn verzameling onder te brengen in een museum. In 1991 opende Museum Jan van der Togt in Amstelveen en in 2020 is de naam veranderd in Museum Jan. Dit om recht te doen aan de bijdrage van Van der Togt. Jan Verschoor werd directeur en bleef ruim 25 jaar het ondernemende boegbeeld van het museum.
Museumhuis Jan Verschoor
In 1990 werd het museum tegen het woonhuis van kunstenaar Jan Verschoor aangebouwd en hij woont daar nog steeds. Je ziet dat ook als je binnen bent. Er zijn kleinere en grotere zalen en zelfs kleine binnentuinen waar kunst te bewonderen is. Zelfs op het dak staan bewegende kunstwerken.
De glascollectie
De glascollectie bestaat vooral uit Tsjechisch glas dat hij tijdens zijn reizen kocht. Opvallend zijn de soms felle kleuren die lijken te veranderen door de lichtinval via de ramen, maar ook door glazen ramen in het dak. De collectie bevat daarnaast modern Nederlands glas.
Het fijne van dit museum is dat je er niet rondloopt met honderden andere mensen. Er is daardoor ruimte en tijd om alles op je gemak te bekijken.
De route door het museum begint met de glaskunst. Het is echt een bijzondere collectie. Ik ben onder de indruk van de kleuren. Soms heel subtiel, soms overweldigend in felheid. Ook de verschillende vormen zijn indrukwekkend.
Schilderijen en beeldhouwwerken
Hierna bekijk ik de schilderijen die Van der Togt kocht van de abstract-expressionistische schilder Sam Francis en de Hollandse surrealist Hans Kanters. Niet echt mijn smaak, ik bewonder liever de glaskunst, maar het zorgt wel voor een gevarieerde collectie. Daarnaast zie ik eigentijdse beeldhouwwerken van onder andere Ossip Zadkine en Harry Bertola. En op de zolder kun je een film kijken waar uitleg wordt gegeven over het maken van deze kunst. Zo krijg je een beetje een idee wat de kunstenaar allemaal moet doen om zo’n object te maken.
Aanrader!
Na ruim anderhalf uur ga ik weer naar huis. Het voordeel is dat het in mijn woonplaats is en ik dus regelmatig een bezoek kan brengen. Ik kan Museum Jan het zeker aanbevelen. Naast de vaste collectie zijn er regelmatig nieuwe tentoonstellingen, zoals binnenkort een tentoonstelling over het vroegere sanatorium Zonnestraal in Hilversum, tegenwoordig een Rijksmonument.
