Nu verwacht je waarschijnlijk een verslag over mijn bezoek aan de bibliotheek van Parijs. Maar nee, ik ben er (nog) niet geweest, ik stel me alleen voor dat de bibliotheek uit het boek ‘De bibliotheek van Parijs’ van Janet Skeslien Charles er zo uitzag als op de foto hierboven. In dit blog deel ik een boekrecensie met je.
Het boek speelt zich niet alleen af in het Parijs van 1939 en tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar ook in Froid, Montana tijdens de jaren ’80. Twee verhaallijnen dus en twee hoofdpersonen.
De verhaallijn van Odile in Parijs
De ambitieuze Odile Souchet is net begonnen aan haar droombaan bij de American Library in Parijs. Wanneer de nazi’s de lichtstad bezetten verandert alles van de ene op de andere dag. De bibliotheek blijft open, maar de Joodse bezoekers zijn niet meer welkom. Odile en haar collega’s riskeren hun leven door hun Joodse abonnees zelf de boeken te brengen. Maar wanneer Odile ontdekt dat haar vader, commissaris bij de politie, nauw betrokken is bij het handhaven van het naziregime, raakt zij in een groot persoonlijk conflict. Heeft zij de moed om de juiste keuzes maken?
Het decor
Het decor waar het boek zich afspeelt vind ik heel interessant. Hoe hebben de Parijzenaren de bezetting door de Duitsers ervaren? Daarvan krijg je een duidelijk beeld door dit boek. En natuurlijk het decor van de bibliotheek waar in die tijd professoren geconcentreerd zaten te werken en schrijvers tussen stapels boeken hun manuscript schreven. Dat is pas een literaire ambiance, toch?
Boekverwanten
De hoofdpersoon is veel meer belezen en nog gekker op boeken dan ik, maar deze tekst vond ik geweldig (en herkenbaar):
”We zijn boekverwanten’, zei ze op besliste toon waarop iemand ‘de hemel is blauw’
of ‘Parijs is de beste stad ter wereld’ zou verkondigen.
Ik was sceptisch over het begrip ‘zielsverwanten’,
maar in boekverwanten kon ik wel geloven:
twee wezens, met elkaar verbonden door een passie voor lezen.’
Tweelingbroer
Ook de hechte band die Odile heeft met haar tweelingbroer Rémy vind ik boeiend. Ze zetten zich samen puberaal af tegen hun autoritaire vader en ze delen lief en leed met elkaar. Totdat Rémy zich vrijwillig aanmeldt bij het leger. Zijn vriendin (een collega van Odile), zusje en ouders horen maandenlang niets van hem en dat drijft Odile haast tot waanzin. Door haar werk in de bibliotheek kan ze voorkomen dat ze vereenzaamt zonder haar tweelingbroer, maar het wordt wel duidelijk hoe sterk hun band was.
De verhaallijn van Lily in Froid, Montana
In de andere verhaallijn volgen we Lily, een tienermeisje, enig kind en woonachtig in een streng gelovig klein Amerikaans dorpje. Lily vindt het er maar saai en wil weg uit het dorp zodra ze klaar is met de middelbare school. Haar buurvrouw is een mysterieuze vrouw, Odile (uit de andere verhaallijn, ruim 40 jaar later). Lily is gefascineerd door haar Franse buurvrouw en wil eigenijk haar hele levensverhaal weten. Ze besluit extra goed haar best te doen op school, voor met name Frans, en bedenkt een smoes om meer over haar buurvrouw te weten te komen. Ze zegt dat ze een opstel over haar geboorteland, Frankrijk wil schrijven en mag haar buurvrouw interviewen.
Twee personages, één verhaal
Op deze manier worden de verhalen van de twee personages met elkaar verweven tot één verhaal. En het blijft lange tijd onduidelijk hoe Odile toentertijd in Montana is beland, waar ze overduidelijk erg eenzaam en ongelukkig is. Tegelijkertijd is het interessant om in het hoofd van een tienermeisje te kruipen. Lily maakt in korte tijd veel mee op school en in haar gezin en krijgt daarbij gelukkig steun van haar wijze buurvrouw Odile die haar dagelijks privéles Frans geeft.
Samengevat
Al met al heb ik er best lang over gedaan om dit boek uit te lezen doordat het verhaal wat traag verloopt. Ik vind dat er te weinig actie of spanning in zit. Een gemiste kans van de schrijver, want de bibliotheekmedewerkers riskeerden hun leven door boeken bij Joden thuis te bezorgen en het verhaal speelt zich af in een bezet Parijs. Toch voel je tijdens het lezen niet de angst. Een andere emotie die wel goed voelbaar is, is de liefde voor boeken. Als ‘boekverwant’ herken ik mijzelf bijvoorbeeld ook in deze scène:
‘Ik verslond de hoofdstukken en zoog de woorden in me op.
Ik moest weten hoe het verderging.
En toen ik nog maar een handvol pagina’s overhad, begon ik bang te worden voor het vooruitzicht dat de wereld waar ik zo van hield tot een einde zou komen.
Ik was er nog niet aan toe om afscheid te nemen.
Ik ging heel langzaam lezen om met volle teugen de laatste scènes te kunnen genieten.’
Aanrader?
Als je houdt van historische romans en net zo’n bibliofiel en boekenwurm bent als ik, jazeker, dan raad ik dit boek van harte aan. Ik sluit graag af met dit prachtige citaat uit ‘De bibliotheek van Parijs’:
‘Boeken zijn de frisse lucht die we inademen
om ons hart op gang te houden,
om onze fantasie te laten voortbestaan,
om hoop levend te houden.’
